انواع ترس در کودکان؛ از علل تا درمان

ترس در کودکان مشکل شایعی است که ممکن است به‌صورت موقت یا دائمی باشد و ممکن است ازنظر فیزیولوژیکی و رفتاری تأثیرات مخربی بر روی زندگی کودک داشته باشد. درمان ترس در کودکان به‌منظور کاهش این تأثیرات و بهبود کیفیت زندگی کودک انجام می‌شود.

علت ترس در کودکان

ترس در کودکان می‌تواند از عوامل گوناگونی نظیر تجربیات نامطلوب، ناامنی، استرس، دیدار با شرایط ترسناک و یا اختلالات رفتاری و روانی ناشی شود. همچنین، عوامل موروثی و ژنتیکی هم می‌توانند نقشی در بروز ترس در کودکان داشته باشند.

نوع ترس در کودکان

ترس در کودکان به دودسته ترس فیزیولوژیکی و ترس روانی تقسیم می‌شود. ترس فیزیولوژیکی مرتبط با عوامل خارجی ازجمله صدا، نور، بو و حس لمس است. ترس روانی به معنای ترس از شرایط ذهنی و روانی است که ممکن است برای کودکان تجربه شود.

انواع ترس در کودکان

ترس‌های کودکان می‌توانند شامل ترس از جدایی از والدین، ترس از تاریکی، ترس از حیوانات، ترس از بیماری و مرگ، ترس از تنها خوابیدن و… باشند. ترس‌های کودکان معمولاً در دوران کودکی شکل می‌گیرند و درصورتی‌که این ترس‌ها باعث مشکل در کارکرد روزمره کودک شود، نیاز به رفع آن‌ها با روش‌های درمانی خواهد بود.

علاوه بر ترس‌هایی که در قبل اشاره شد، برخی از دیگر ترس‌های کودکان شامل ترس از شخصیت‌های فانتزی مثل هیولاها، ترس از آتش، ترس از آب، ترس از بلندی‌ها و ترس از خفاش‌ها است. اغلب این ترس‌ها در دوران کودکی شکل می‌گیرند و به‌طورمعمول با رشد و تجربه بیشتر کودک کاهش می‌یابند.

درصورتی‌که کودک از ترس‌های خود رنج می‌برد و آن‌ها به کارکرد روزمره‌اش تأثیر منفی دارند، می‌توان با تحریک موضعی، روان‌درمانی شناختی رفتاری، روش‌های آموزش مهارت‌های مقابله با ترس و یا بهره‌گیری از تکنیک‌های آرامشی، به کودک کمک کرد تا از ترس‌های خود رهایی پیدا کند. همچنین، ارائه پشتیبانی و حمایت از جانب والدین، همواره از اهمیت بالایی برای درمان ترس در کودکان برخوردار است.

ترس از تنها خوابیدن در کودکان

ترس از تنها خوابیدن در کودکان می‌تواند با استفاده از روش‌های مرحله‌ای مانند تمرین آرامش، آموزش تکنیک‌های مقابله با ترس، تدریس فنون ذهنی مثبت و درمان شناختی-رفتاری کاهش یابد. به‌علاوه، ایجاد یک محیط دوستانه و امن در اتاق‌خواب کودک نیز می‌تواند به کاهش ترس از تنها خوابیدن در کودکان کمک کند.

ترس از تاریکی در کودکان

ترس از تاریکی در کودکان می‌تواند با استفاده از روش‌هایی مانند تحریک موضعی، تمرین آرامش، ارائه پاداش و استفاده از نور در اتاق‌خواب، کاهش یابد. همچنین، تکنیک‌های مثل شب شناسی، برگزاری گفتگو و شنیدن داستان‌هایی که موضوع تاریکی رادارند نیز می‌تواند به کودک کمک کند تا از این ترس رهایی پیدا کند.

روش‌های درمانی ترس در کودکان

درمان ترس در کودکان شامل روش‌های مختلفی است که می‌تواند با توجه به نوع ترس و شدت آن، انتخاب شود. برخی از روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

آموزش به کودک برای مقابله با ترس

یکی از روش‌های مؤثر در درمان ترس در کودکان، آموزش به کودک برای مقابله با ترس است. در این روش، کودک با استفاده از تکنیک‌های مختلفی مثل تمرکز بر نفس، تخیل و مثال زدن، به کاهش ترس می‌پردازد.

درمان دارویی

درمان دارویی برای ترس در کودکان نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. این درمان شامل مصرف داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی می‌شود که باید تحت نظارت پزشک قرار گیرند.

روش‌های روان‌شناختی

روش‌های روان‌شناختی ازجمله روش‌های مؤثر در درمان ترس در کودکان هستند. مثلاً بازی درمانی کودکان (Play Therapy) که به‌طور گسترده‌ای برای کودکانی که ترس دارند، استفاده می‌شود.

درمان ترکیبی

در برخی موارد، درمان ترس در کودکان شامل ترکیبی از روش‌های مختلف می‌شود. به‌عنوان‌مثال، درمان ترکیبی شامل روش‌های روان‌شناختی و دارویی می‌تواند مؤثر باشد.

درمان ترس در کودکان باعث بهبود کیفیت زندگی کودکان می‌شود. این درمان شامل روش‌های مختلفی است که باید با توجه به نوع ترس و شدت آن، توسط پزشک متخصص انتخاب شود. همچنین، پشتیبانی خانواده و ارائه محیط مطمئن و حامی برای کودک نیز در درمان ترس در کودکان بسیار مؤثر است.

درمان ترس در کودکان با کمک فاطمه مرادی

فاطمه مرادی، روانشناس کودک و نوجوان در کلینیک ارگانیک مایند، با استفاده از روش‌های درمانی مختلف، به کودکان کمک می‌کند تا از ترس‌های خود رهایی پیدا کنند. در این کلینیک، روش‌های روان‌درمانی شناختی-رفتاری، روش‌های تحریک موضعی، روش‌های آرامشی و همچنین روش‌های بازی‌درمانی و آموزش مهارت‌های مقابله با ترس به کودکان ارائه می‌شود.

فرایند درمان شامل مراحل مختلفی است که با توجه به نوع ترس کودک و وضعیت او، انتخاب می‌شود. این مراحل شامل ارزیابی و تشخیص ترس، برنامه‌ریزی درمان، ارائه روش‌های درمانی و پایان بخشیدن به درمان ترس است.

فاطمه مرادی روانشناس با ایجاد محیطی صمیمی و دوستانه برای کودکان، آن‌ها را به خود و فرایند درمان علاقه‌مند می‌کند و در این راه به آن‌ها همراهی می‌کند تا به دنبال رسیدن به هدفشان برای رهایی از ترس‌های خود، پیش بروند.