نرخ نوسازی تصویر در گوشی چیست؟ بررسی نرخ تازه سازی نمایشگر

در دنیای گوشی‌های هوشمند، نمایشگر یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تجربه کاربری است. وضوح تصویر، روشنایی، نوع پنل، و یکی از مهم‌ترین آن‌ها: نرخ نوسازی تصویر (Refresh Rate) یا همان “نرخ تازه‌سازی نمایشگر”. اگر اخیراً گوشی خریده‌اید یا قصد خرید دارید، حتماً با عددهایی مانند 60Hz، 90Hz، 120Hz یا حتی 144Hz روبه‌رو شده‌اید. اما این اعداد دقیقاً چه معنایی دارند؟ و چگونه تجربه استفاده از گوشی را تغییر می‌دهند؟

در این مقاله از تکفای، به بررسی دقیق و کاربردی نرخ نوسازی تصویر در گوشی‌های هوشمند می‌پردازیم.

نرخ نوسازی تصویر چیست؟

نرخ نوسازی تصویر (Refresh Rate) به تعداد دفعاتی گفته می‌شود که تصویر روی نمایشگر در هر ثانیه به‌روزرسانی می‌شود. این نرخ با واحد هرتز (Hz) سنجیده می‌شود. برای مثال:

• 60Hz یعنی تصویر در هر ثانیه 60 بار به‌روزرسانی می‌شود.
• 120Hz یعنی تصویر در هر ثانیه 120 بار تغییر می‌کند.

هرچه این عدد بالاتر باشد، حرکت عناصر روی صفحه روان‌تر، سریع‌تر و طبیعی‌تر دیده می‌شود.

نرخ نوسازی چه تأثیری روی تجربه کاربر دارد؟

نرخ تازه‌سازی بالاتر تجربه‌ای بسیار نرم‌تر (Smooth) در اختیار کاربر قرار می‌دهد. این تفاوت مخصوصاً در اسکرول صفحات، باز و بسته‌کردن برنامه‌ها، اجرای بازی‌ها و پخش ویدیوها احساس می‌شود.

مزایای نرخ نوسازی بالا:

1. حرکت روان‌تر رابط کاربری (UI): منوها و صفحات بدون لکنت و با نرمی جابجا می‌شوند.
2. تجربه بهتر در بازی‌ها: واکنش سریع‌تر به لمس، حرکت نرم کاراکترها، و کاهش تاری تصویر
3. افزایش دقت لمس: در برخی مدل‌ها، نرخ نوسازی بالا با نرخ نمونه‌برداری لمسی (Touch Sampling Rate) هماهنگ است که باعث عملکرد سریع‌تر لمس می‌شود.

مقایسه نرخ‌های نوسازی مختلف

نرخ نوسازی تطبیقی (Adaptive Refresh Rate)

برخی گوشی‌های پیشرفته به فناوری نرخ نوسازی تطبیقی (Adaptive / Dynamic Refresh Rate) مجهز هستند. در این فناوری، دستگاه بسته به نوع محتوا نرخ نوسازی را بالا یا پایین می‌آورد. برای مثال:

• هنگام خواندن متن یا تماشای عکس: کاهش به 30Hz یا 60Hz برای مصرف کمتر باتری
• هنگام بازی یا اسکرول سریع: افزایش به 120Hz یا 144Hz

این قابلیت کمک می‌کند تا هم نرمی تصویر حفظ شود و هم مصرف باتری بهینه باقی بماند.

برندهایی که از این ویژگی استفاده می‌کنند:

• سامسونگ: با فناوری LTPO در مدل‌های Galaxy S21 Ultra، S22 Ultra، Z Fold
• اپل: در آیفون‌های سری Pro با نمایشگر ProMotion
• شیائومی، وان‌پلاس، ریلمی: در مدل‌های پرچم‌دار یا گیمینگ

تفاوت نرخ نوسازی با نرخ نمونه‌برداری لمسی (Touch Sampling Rate)

گاهی کاربران این دو مفهوم را اشتباه می‌گیرند. تفاوت این دو به شکل زیر است:

• Refresh Rate: چند بار در ثانیه تصویر روی نمایشگر تازه می‌شود.
• Touch Sampling Rate: چند بار در ثانیه نمایشگر لمس‌های شما را ثبت می‌کند.

برای مثال، نمایشگر ممکن است نرخ نوسازی 120Hz و نرخ نمونه‌برداری 240Hz داشته باشد؛ یعنی 240 بار در ثانیه لمس را بررسی می‌کند، اما فقط 120 بار تصویر را به‌روزرسانی می‌نماید.

نرخ نوسازی بالا در بازی‌های موبایل

در بازی‌های اکشن یا تیراندازی، نرخ نوسازی بالا مزیتی بسیار بزرگ است. فریم‌های بیشتر در هر ثانیه به معنای واکنش سریع‌تر و دید بهتر نسبت به رقباست. بسیاری از بازی‌های موبایل محبوب از نرخ‌های بالا پشتیبانی می‌کنند:

• Call of Duty Mobile: تا 120 فریم بر ثانیه
• PUBG Mobile: تا 90 یا 120 فریم (در برخی نسخه‌ها)
• Asphalt 9، Genshin Impact، Fortnite: با نرخ‌های بالا اجرا می‌شوند

البته مهم است که سخت‌افزار گوشی (پردازنده و GPU) نیز توانایی اجرای این فریم‌ها را داشته باشد، وگرنه نرخ نوسازی بالا بی‌فایده خواهد بود.

تأثیر نرخ نوسازی بر مصرف باتری

یکی از معایب اصلی نرخ نوسازی بالا، مصرف بیشتر انرژی است. زمانی که نمایشگر در حال تازه‌سازی مداوم در 120 یا 144 هرتز باشد، فشار بیشتری بر پردازنده گرافیکی و باتری وارد می‌شود.

راه‌حل‌ها:

• استفاده از نرخ تطبیقی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی
• امکان تغییر دستی نرخ نوسازی در تنظیمات گوشی (در برخی برندها)
• استفاده از فناوری‌های جدید مانند LTPO 2.0 که مصرف انرژی را به شدت کاهش می‌دهد

برندها چگونه از نرخ نوسازی استفاده می‌کنند؟

1. سامسونگ (Samsung)

• Dynamic AMOLED 2X: پشتیبانی از نرخ نوسازی 120Hz تا 1Hz در مدل‌های پرچم‌دار
• نرخ تطبیقی در گوشی‌های سری S21، S22، S23 Ultra و سری Fold
• در گوشی‌های میان‌رده مانند A52 یا A73 نیز از 90Hz و 120Hz استفاده شده

2. شیائومی (Xiaomi)

• نرخ نوسازی 90، 120 و حتی 144 هرتز در سری‌های Poco، Redmi Note، Mi و Xiaomi 12/13
• استفاده از پنل‌های AMOLED با نرخ تطبیقی در مدل‌های بالارده

3. اپل (Apple)

• iPhone 13 Pro / 14 Pro / 15 Pro: نمایشگر ProMotion با نرخ نوسازی متغیر 1Hz تا 120Hz
• تجربه‌ای بسیار نرم و یکپارچه، مخصوصاً در رابط کاربری و بازی‌ها

4. وان‌پلاس، ریلمی، اوپو

• رقابت شدید در ارائه نرخ‌های بالا تا 144Hz در مدل‌های گیمینگ و میان‌رده
• بسیاری از گوشی‌های جدید این برندها با پنل AMOLED و نرخ بالا عرضه می‌شوند

آیا نرخ نوسازی بالا همیشه بهتر است؟

نه لزوماً. انتخاب نرخ نوسازی باید بسته به نیاز و نوع استفاده شما باشد:

آیا همه اپلیکیشن‌ها از نرخ نوسازی بالا پشتیبانی می‌کنند؟

یکی از نکات کمتر گفته‌شده درباره نرخ نوسازی بالا این است که تمام اپلیکیشن‌ها به‌طور کامل از آن پشتیبانی نمی‌کنند. بسیاری از برنامه‌های پرکاربرد مانند مرورگرها، شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام، تلگرام، واتساپ)، و حتی بعضی از بازی‌ها، ممکن است محدود به نرخ 60Hz یا 90Hz باشند؛ حتی اگر نمایشگر گوشی توانایی ارائه 120Hz یا بیشتر را داشته باشد.

برخی توسعه‌دهندگان برای کاهش مصرف باتری یا جلوگیری از ناسازگاری با دستگاه‌های مختلف، به‌صورت پیش‌فرض نرخ نوسازی را محدود می‌کنند. البته در گوشی‌های جدیدتر، سازندگان سعی کرده‌اند با به‌روزرسانی سیستم عامل و رابط کاربری، تجربه روان‌تری را در اکثر اپلیکیشن‌ها فراهم کنند. اگر برایتان مهم است که همه بخش‌های گوشی از نرخ بالا استفاده کنند، بهتر است از گوشی‌هایی با سیستم عامل و سخت‌افزار به‌روز استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

نرخ نوسازی تصویر یکی از مهم‌ترین عوامل در کیفیت تجربه کاربری گوشی هوشمند است. افزایش این نرخ می‌تواند باعث افزایش روانی، دقت و کیفیت اجرای برنامه‌ها، بازی‌ها و محتوای تصویری شود. با این حال، انتخاب نرخ نوسازی باید با توجه به سخت‌افزار دستگاه، نیاز کاربر و مصرف انرژی انجام شود.

اگر به بازی‌های سریع یا گشت‌وگذار روان در رابط کاربری علاقه‌مند هستید، گوشی با نرخ 120Hz یا بالاتر انتخاب مناسبی است. اما اگر مصرف باتری برایتان اولویت دارد، مدل‌هایی با نرخ تطبیقی یا حتی 60Hz گزینه‌های بهتری هستند.

بیشتر بخوانید:

• دالبی ویژن در گوشی چیست؟
• تنظیمات صفحه نمایش ناتینگ فون
• تنظیمات صفحه نمایش گوگل
• تنظیمات صفحه نمایش آنر